Het is hoogzomer en vandaag kunnen de temperaturen oplopen tot 35 graden en meer. Dus wordt het opletten voor een zonne- of hitteslag. "Bij een zonneslag kan je gelukkig nog ingrijpen om erger te voorkomen, maar een hitteslag kan uitzonderlijk zelfs levensbedreigend zijn", zegt professor huisartsgeneeskunde An De Sutter (UGent).

Het wordt snikheet vandaag. En dat brengt altijd gevaren met zich mee. Bij extreme temperaturen kunnen er slachtoffers vallen. Vaak zijn dat kwetsbare ouderen met onderliggende aandoeningen, maar iedereen kan geveld worden door de hitte. 

Gisteren moesten 15 kinderen naar het ziekenhuis afgevoerd worden, omdat ze onwel geworden waren door - vermoedelijk - een hitteslag. En begin juli nog overleed Lander Segers - de broer van acteur Iwein Segers en Radio 2-collega Lennart Segers en de zoon van oud Radio 1-stem Geert Segers - aan de gevolgen van een zonneslag tijdens een voettocht naar Compostella. 

"Fameuze lichamelijke inspanningen leiden in combinatie met hoge temperaturen tot risicosituaties", zegt An De Sutter, voorzitter van het Centrum Huisartsgeneeskunde binnen de vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg aan de UGent.

"Wanneer je op zo'n moment last krijgt van symptomen van een zonneslag is het belangrijk om te stoppen met wat je bezig bent om erger, bijvoorbeeld een hitteslag, te vermijden", aldus De Sutter. Maar wat is het verschil tussen een zonneslag en hitteslag en wat kunnen we eraan doen?

Laat ons beginnen bij de terminologie: een zonneslag (of zonnesteek) is niet hetzelfde als een hitteslag (of hitteberoerte).

Een zonneslag krijg je vaak door een combinatie van twee factoren: hitte en fysieke inspanning. "Je lichaam warmt op tot boven de normale lichaamstemperatuur door de buitentemperatuur en de inspanning doet daar nog een schepje bovenop." Zweet je veel, dan kan je ook last krijgen van een zouttekort en dat leidt dan weer tot spierkrampen.

Gemiddeld ligt onze lichaamstemperatuur rond 36,4 graden, maar bij een zonneslag stijgt die tot 38 à 40 graden: "Gelukkig werken op dat moment wel nog alle functies die we nodig hebben om het lichaam opnieuw af te koelen: je begint te zweten en het hart gaat sneller pompen en er gaat meer bloed naar de huid en spieren waardoor het lichaam opnieuw kan afkoelen."

De symptomen van een zonneslag zijn uiteenlopend:

Wanneer je last hebt van één van deze symptomen op warme dagen is het belangrijk om te stoppen met wat je bezig bent en actie te ondernemen om erger te vermijden. De boodschap is dan: afkoelen en drinken. "Ook zoute koekjes eten helpt om het tekort aan zout aan te vullen", vult De Sutter aan.

Wat als je toch een zonneslag hebt?

Bij een hitteslag stijgt de lichaamstemperatuur nog meer, tot boven de 40 graden. "Op dat moment werkt de regulatie van de lichaamstemperatuur ook niet goed meer, je stopt dan bijvoorbeeld met zweten", verduidelijkt professor De Sutter. 

Een hitteslag gaat ook gepaard met neurologische symptomen, zoals verwardheid of stuiptrekkingen. Dat kan enorm gevaarlijk zijn en je kan erdoor in een coma belanden of in uitzonderlijke situaties kan je zelfs sterven aan de gevolgen van een hitteslag. "Door de extreme hitte kunnen de interne organen namelijk aangetast worden."

Bij zulke symptomen moet je direct naar spoed. "In tussentijd kan je iemand met een hitteslag helpen door die zo goed mogelijk proberen af te koelen, bijvoorbeeld door met natte doeken het lichaam af te koelen. Het water mag fris zijn, maar niet ijskoud omdat het verschil met de lichaamstemperatuur te groot zou zijn”, geeft De Sutter nog mee.

"De beste manier om een zonneslag te vermijden, is natuurlijk om uit de zon te blijven", aldus De Sutter. "Daarnaast kan je jezelf ook proberen beschermen door bijvoorbeeld een zonnehoed op te zetten." 

Zeker bij kinderen is dat aangeraden, zij warmen nog sneller op dan volwassenen. "Kan je de zon echt niet vermijden of doe je toch een inspanning in de zon, is het belangrijk om veel te drinken en regelmatig wat afkoeling te zoeken", besluit De Sutter.

Schrijf je in op onze dagelijkse nieuwsbrieven

Volg ons op sociale media

Bent u getuige van een nieuwsfeit of hebt u zelf nieuws te melden?

Volg VRT NWS op uw smartphone of tablet via de VRT NWS-app.

Beschikbaar voor iOS en Android.