Als je langs het strand loopt, is het je ongetwijfeld opgevallen dat er veel kwallen zijn. Dit komt mede door het mooie weer van de afgelopen weken en de windrichting. “Vooral met kompaskwallen moet je oppassen, want die kunnen een vervelende angel zijn”, zegt Karen Rappé van het Vlaams Instituut voor de Zee (Vliz).

Van juni tot september spoelen vooral de oorkwallen, de blauwharige kwallen en de kompaskwallen aan langs onze kust. “De oorkwal is transparant en ongevaarlijk. De blauwharige kwal is, zoals de naam al doet vermoeden, blauw. Beide zijn onschadelijk en kunnen in het slechtste geval enige huidirritatie veroorzaken.

Bij de kompaskwal is dat anders. Ze vallen op door hun gele of roodbruine strepen die naar buiten uitstralen. Als een kompas, vandaar de bijnaam. Ze kunnen wreed zijn', zegt mariem-bioloog Karen Rappé. Meestal spoelen die kompaskwallen pas in augustus in groten getale aan, maar door het mooie weer waren ze duidelijk vroeger dan normaal.

WELKE KWALEN RASSEN HIER NOG STEEDS OP?

Zeepaddestoel of Zeepaddestoel, Bloemkoolkwal of Lange Kwallen komen aan onze kust voor van augustus tot november. Ze heeft een bolvormige hoed en kan een meter in doorsnee bereiken. Ze is lichtblauw van kleur, met een donkerblauwe rand. Ongevaarlijk, al is irritatie bij degenen die ermee in aanraking komen niet uit te sluiten.

De blauwharige kwal is de meest voorkomende soort aan de Belgische kust en komt voor van maart tot augustus. De platte paddestoelvormige hoed is diepblauw gekleurd. De lange, dunne tentakels kunnen enkele meters lang worden. Contact met de tentakels van de blauwharige kwal veroorzaakt een branderig gevoel en irritatie vergelijkbaar met dat van brandnetels.

De Kruiskwal is een kleine kwal van 2-4 cm die uit Japan komt. Ze nestelt vaak tussen algen. De naam van de kwal is afgeleid van het kruis dat op de kwal te zien is. De rand van de transparante hoed draagt ​​verschillende tentakels. Deze kwal wordt de laatste jaren in Zeeland gevonden en is sinds 2014 ook in de Spuikom in Oostende aanwezig, maar zeker niet in grote aantallen. Contact met de Japanse kwal kan zeer pijnlijk zijn en veroorzaakt een branderig gevoel met roodheid en soms blaren.

WAT KAN JE DOEN MET EEN BEETJE?

Bij algemene symptomen (zwelling van het gezicht of lippen, ademhalingsproblemen, ...) bel je best een dokter of het 112. Anders heeft het Antigifcentrum volgende tips:

* Spoel de aangetaste huid af met zeewater. Gebruik hiervoor geen zoet water, omdat dit de niet afgestoten prikcellen nog kan activeren.

* Zichtbare tentakels kunnen worden verwijderd met een pincet of wattenstaafje. Om onzichtbare tentakels te verwijderen, brengt u scheerschuim aan en schraapt u voorzichtig met de rand van een stuk karton of bankpas, vanaf de tenen of vingers naar boven.

*De pijn kan worden verlicht door het aangetaste lichaamsdeel ongeveer 20 minuten in warm water (max. 45°C) te baden.

*Desinfecteer het getroffen gebied met een ontsmettingsmiddel.

*In geval van oogcontact, spoelen met fysiologisch water. Elk contact met de ogen moet door een arts worden onderzocht.

*Het wordt aanbevolen om het getroffen gebied te beschermen tegen de zon om het risico op littekens (bruine vlekken) te verminderen.

* Er worden verschillende middelen voorgesteld om de activering van niet-verhaarde brandnetelcellen te voorkomen, zoals het gebruik van azijn, alcohol, ammoniak of natriumbicarbonaat (maagzout). Het gebruik van azijn wordt door het gifcentrum voor kwallen in onze omgeving afgeraden. Laboratoriumexperimenten hebben aangetoond dat het gebruik van azijn het vrijkomen van gif kan stimuleren.

*Het wordt afgeraden om op de kwallensteek te plassen, zoals wel eens werd gezegd.

Wil je toegang tot alle artikelen van Het Nieuwsblad? Duik in onze plus artikelen en lees elke maand 3 gratis naar keuze.